Schaamte
Schaamte is jezelf in vergelijking met een ander of anderen om een bepaalde reden die, vind je, jou toe te rekenen valt, de mindere voelen.
Het heeft betrekking op je gedrag, karakter of persoonlijke eigenschappen, of iets anders wat op jou teruggaat of met jou in verband kan worden gebracht, zoals bijvoorbeeld familie. De reden kan echt zijn maar ook enkel bestaan in jouw perceptie en/of die van anderen.
Bijvoorbeeld, een oudje wat zich schaamt voor haar incontinentie of zelfs maar haar kunstgebit. Een man die zijn ontslag gekregen heeft en zich daarvoor schaamt tegenover vrouw en kinderen. Mijn dochter, als ze denkt dat ze, in mijn ogen, iets doms gedaan heeft.
Je kunnen schamen is een belangrijke, nuttige kwaliteit in het interpersoonlijke verkeer dat leven heet. Het zorgt voor zelfregulatie van gedrag en geeft de interactie mede vorm, zowel in positieve als negatieve zin.
Waarvoor je je te schamen hebt is in de cultuur van de groep waartoe je behoort vastgelegd en gelinkt aan de normen die daar en op dat moment gelden. Ook moet duidelijk zijn wat in een gegeven context schaamtevol is.
In je broek plassen is voor een driejarige zelden, maar voor een twintigjarige vrijwel altijd schaamtevol. De achterliggende reden is dat we vinden dat volwassenen hun blaasspieren moeten kunnen beheersen en we dat niet van driejarigen verwachten.
Je schamen gaat gepaard met gevoelens van minderwaardigheid. In een samenleving als de onze, waar schaamte en je de mindere voelen niet positief beoordeeld worden, kan dit, in reactie daarop, boosheid, verdriet, gevoelens van eenzaamheid, en schaamte voor de schaamte oproepen.
De zoon die zijn moeder al jaren niet meer heeft gebeld en het telkens opnieuw uitstelt. De vrouw die al twintig jaar lang niet tegen haar man durft te zeggen dan ze niet van hem houdt. En die dat besef elk jaar dieper wegstopt.
Mensen verbergen hun schaamte achter een air van onaantastbaarheid of, zelfs, agressie. Onder de schaamte verborgen tref je dan verdriet, of verdriet vermengd met boosheid aan. Tenminste, als mensen erbij kunnen.
Andersom bestaat ook. Dat de schaamte verstrengeld is geraakt met verdriet en dat je daaronder boosheid aantreft. Wee je gebeente als je daaraan raakt.
Volgende pagina
Mensdingen
Menu
Mensdingen - Leven - Psychisch - Therapie ed. - Home - Begeleiding - Training - Tests - IDEE - Contact & zo